Co to jest toksyna botulinowa?
Toksyna botulinowa, inaczej jad kiełbasiany, jest substancją produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum.
Jest jednym z najskuteczniejszych związków toksycznych i źródłem niebezpiecznej choroby zwanej botulizm. Bakteria atakuje system nerwowy wywołując obustronne porażenie kończyn, może też zakończyć sie zejściem śmiertelnym.
Nazwa pochodzi od łacińskiego określenia kiełbasy - "botulus", a jej autorem jest niemiecki lekarz i pisarz Justinus Kerner, który interesował się kwestią zatruć pokarmowych już na początku XIX w.
W medycynie toksyna botulinowa była na początku stosowana w okulistyce (po raz pierwszy w roku 1984 przy leczeniu zeza) i w neurologii, a dopiero później odkryto, że można ją wykorzystać także w kosmetologii przy wygładzaniu zmarszczek czy w celu ograniczenia pocenia.
Ilości substancji stosowane w kosmetologii są około 1000x mniejsze niż dawka tosyczna. Wykorzystywana jest tu botulinotoksyna typu A.
Toksyna botulinowa - zasada działania
Botulotoksyna A (BoNT - A) jest substancją, która rozluźnia mięśnie, tzn. wpływa bezpośrednio na przyczynę zmarszczek – na czynność mięśni mimicznych.
Działanie botulotoksyny polega na blokadzie zakończeń nerwowych, zahamowaniu przepływu impulsów w synapsach nerwowo- mięśniowych, mięsień jest przez to odnerwiony, w pewnym sensie „sparaliżowany“, nie dochodzą do niego nowe impulsy, co prowadzi do wygładzenia zmarszczek. Ponadto skóra zabezpieczona jest przed powstawaniem dalszych zmarszczek.
Z czasem dochodzi oczywiście do reinerwacji tkanki, efekt kosmetyczny jest zatem przemijający, ale zabieg bez obaw może być powtarzany.
Toksyna botulinowa - wskazania
Toksyna botulinowa jest stosowana w celu:
- redukcji zmarszczek śmiechowych
- spłycenia zmarszczek
- likwidacji zmarszczek promienistych, tzw. kurzych łapek
- zlikwidowania niechcianego wyrazu twarzy (np. opadających kącików ust)
- terapii hyperhidrozy – nadmiernego pocenia (pachy, dłonie, stopy, twarz)
- leczenia bruksizmu - zgrzytania zębami
- leczenia bóli migrenowych
Wygładzanie zmarszczek toksyną botulinową - przeciwwskazania
Miejsca najczęstszych aplikacji botoxu
Zmarszczki na czole
Jednym z najczęstszych życzen klientów jest usunięcie poziomych zmarszczek na czole. Wyniki zabiegu są bardzo dobre. Za powstanie tych zmarszczek odpowiedzialny jest mięsień czołowy (musculus frontalis), którego funkcją jest unoszenie brwi i skóry czoła. W czasie aplikacji trzeba być ostrożnym, aby nie dopuścic do całkowitego paraliżu mieśnia. Mogłoby to spowodować opadnięcie brwi i upośledzenie ruchów mimicznych (twarz maska). Z tego powodu stosuje się więcej zastrzyków zawierających mniejszą ilość substancji aktywnej. Dzięki temu dojdzie jedynie do osłabienia mięśnia.
Lwia zmarszczka
Dalszym częstym miejscem aplikacji toksyny botulinowej jest tzw. zmarszczka glabelarna, inaczej lwia, pojawiająca się w czasie marszczenia brwii. Glabela to obszar między prawą i lewą brwią, nad nosem. Za jej powstawanie jest odpowiedzialnych więcej mięśni, dlatego pacjent przy zabiegu powienien zmarszczyć brwi, aby lekarz mógł zidentyfikować właściwe miejsce aplikacji.
Kurze łapki
Trzecią najczęściej wykonywaną procedurą jest likwidacja zmarszczek w kącikach oczu, tzw. kurzych łapek. Główną przyczyną ich powstania jest wiek oraz promieniowanie słoneczne. Musculus orbicularis oculi (mięsień okrężny oka) to mięsień, który pracuje w tym rejonie. Zabieg ma na celu aplikację toksyny w jego boczną część. Jeżeli po zabiegu dojdzie do opadania powieki lub podwójnego widzenia, prawdopodobnie oznacza to, że zastosowano zbyt dużą dawkę toksyny lub zastosowano zbyt wiele zastrzyków.
Opadnięte brwi
Opadanie brwi jest spowodowane spadkiem napięcia mięśni. Ich siła wraz z wiekiem zmniejsza się i nie są już w stanie utrzymać ciężaru innych tkanek. Również w tym przypadku może pomóc aplikacja toksyny botulinowej.
Zmarszczki palacza - kod kreskowy, opadnięte kąciki ust
W obrębie ust botulina jest stosowana przede wszystkim w celu rozluźnienia mięśni górnej wargi i likwidacji zmarszczek palacza oraz w przypadku opadania kącików ust. Zmarszczki nad górną wargą są mniej odpowiednim miejscem do aplikacji botuliny ze względu na możliwe porażenie. Jedynie bardzo doświadczony lekarz może wykonywać taki zabieg. W celu korekcji tego typu defektów stosuje się przede wszystkim kolagen i inne podobne wypełniacze. Z drugiej jednak strony botulina może być efektywnie stosowana na zmarszczki w rejonie brody lub w celu usunięcia niektórych asymetrii twarzy.
Zastosowanie toksyny botulinowej do odmładzania szyi
Pod skórą szyi znajduje się cienki, płaski mięsień zwany platysma. W odróżnieniu od innych mieśni nie przyczepia się on do kości, ale przede wszystkim do skóry. Procesy starzenia się organizmu powodują zmniejszenie jego napięcia, co skutkuje jego opadnięciem i zwisaniem, a to z koleji powoduje powstawanie poziomych zmarszczek. Czynniki wpływające na proces starzenia to głównie genetyczne dyspozycje, ale także zmiany ciężaru ciała, uszkodzenia wywołane naświetlaniem zmian nowotworowych w obrębie głowy, szyi i górnej części klatki piersiowej.
W celu usunięcia zmarszczek z rejonu szyi stosuje się najczęściej metody operacyjne. Aplikacja toksyny botulinowej jest metodą dodatkową lub zastępczą dla pacjentów starszych, którzy nie spełniają kryteriów do operacji lub u których zabieg operacyjny nie był skuteczny. Metoda może być też zastosowana u młodszych pacjentów, ale musi być wykonana przez bardzo doświadczonego lekarza. Istnieje wiele technik zabiegowych. Głownym niebezpieczeństwem jest tu nakłucie innego mięśnia, co może wywołać problemy przy połykaniu. W takim przypadku należy natychmiast skonsultować się ze swoim lekarzem, aby nie doszło do aspiracji treści żołądkowej do dróg oddechowych. Innymi powikłaniami, nie występującymi jednak tak często, mogą być obrzęki, ból, osłabienie mięśni i innych tkanek szyi.
Aplikacja toksyny botulinowej - przygotowanie do zabiegu
Zaleca sie minimalnie tydzień przed zabiegiem nie pić alkoholu. Leki antykoagulacyjne, takie jak aspiryna czy też środki przeciwzapalne, powinny być odstawione na dwa tygodnie przed planowanym zabiegiem. Ma to na celu zabezpieczenie przed powstaniem krwiaków.
Usuwanie zmarszczek toksyną botulinową - przebieg zabiegu
Zabieg jest przeprowadzony w warunkach ambulatoryjnych, trwa kilka minut. Sama aplikacja toksyny botulinowej trwa 5 - 10 minut.
Aplikacja Botoxu® jest bezbolesna, dlatego wykonywana jest bez znieczulenia (w wyjątkowych przypadkach można miejsce aplikacji oziębić okładem z lodu). Po zaopatrzeniu skóry środkiem dezynfekującym preparat toksyny botulinowej jest za pomocą cienkiej igły wprowadzany do konkretnego mięśnia wywołujacego zmarszczkę lub niechciany wyraz twarzy. Najczęstszym miejscem aplikacji botuliny są okolice czoła, oczu oraz podstawy nosa. Doświadczony lekarz jest w stanie wyrównać także drobne asymetrie twarzy i wygładzić zmarszczki, które zaczynają się tworzyć w rejonie górnej wargi.
W czasie aplikacji może wystąpić nieprzyjemne uczucie pieczenia. Zaraz po zabiegu naskórek może być lekko zaczerwieniony, a twarz nabrzmiała. Po około godzinie objawy te samoistnie ustępują. Pacjent nie musi brać urlopu ani zwolnienia, zaraz po zabiegu może wrocić do pracy.
Mezobotox - połączenie mezoterpii igłowej i toksyny botulinowej
Poszukując alternatywy dla botoxu, na rynek wprowadzono mezabotox. Zabieg polega na płytkim ostrzykiwaniu dużej powierzchni skóry rozcieńczoną toksyną botulinową, co daje efekt odmłodzonej, wypoczętej twarzy. Jest połączeniem mezoterapii igłowej i stosowania toksyny botulinowej.
Zalecenia po zabiegu usuwania zmarszczek toksyną botulinową
Po zabiegu pacjentka nie powinna leżec około 4 godzin, aby toksyna botulinowa nie spłynęła np. do rejonu oczu, co mogłoby doprowadzić do opadania powiek. Nie należy także trzec czy drapać miejsca poddanego zabiegowi minimalnie przez 12 godzin. Mniej więcej tydzień pacjentka nie powinna chodzić na zabiegi kosmetyczne, do solarium czy na masaże.
Usuwanie zmarszczek toksyną botulinową - kiedy jest widoczny efekt?
Rezultaty zabiegu będą widoczne już po 3 - 6 dniach. Skóra jest wizualnie bardziej elastyczna, a zmarszczka mniej głęboka. Po 14 dniach efekt jest optymalny i utrzymuje się od 3 do 4 miesięcy. Im częściej zabieg jest powtarzany, tym dłużej utrzymuje sie efekt. Wynik terapii toksyną botulinową nie jest uzależniony od płci. Toksyna ma takie samo działanie zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Toksyna botulinowa - jak długo utrzymuje się efekt wygładzenia zmarszczek?
Efekt działania toksyny botulinowej trwa około 3 miesięcy po pierwszej aplikacji, po drugiej około pół roku, a po trzeciej od 9 do 12 miesięcy. Im częściej botulina jest aplikowana, tym dłużej utrzyma sie efekt. Nie jesteśmy jednak w stanie zagwaranować działania dłuższego niż rok. Zabieg nie powienien być powtarzany częściej niż 2 razy w roku na tych samych obszarach z wyjątkiem pierwszego roku. Jeżeli zmarszczka jest bardzo głęboka i doszło do naruszenia włókien kolagenowych, nie możemy oczekiwać efektu w postaci wygładzenia, ale jedynie jej spłycenia. W takich przypadkach można toksynę botulinową łączyć z odpowiednim materiałem wypełniającym, np. z kolagenem lub kwasem hialuronowym.
Brak efektu po aplikacji toksyny botulinowej
W nielicznych przypadkach może się zdarzyć, że aplikacja toksyny nie przyniesie rezultatów. Po pierwsze zmarszczki mogą powstawać z różnych przyczyn, a nie wszystkie z nich mogą być zwalczone toksyną botulinową. Niska dawka toksyny lub niewłaściwa technika aplikacji może pogorszyć efekt zabiegu.
Ponadto u niektórych klientów mogą w krwi występować przeciwciała, które zostały wytworzone na skutek kontaktu z małymi dawkami jadu kiełbasianego. Znane są też przypadki powstania przeciwciał przy częstej aplikacji. W tych sytuacjach może pomóc zastosowanie innych typów toksyny.
Powikłania po zastosowaniu toksyny botulinowej
Czasami po zabiegu mogą pojawić się bóle głowy, które ustępują maksymalnie po 2 dniach. U nieznacznego procenta klientów występuje opadanie powieki, które również jest przemijające i w ciągu 3 dni wraca do normy. Dalszymi możliwymi komplikacjami są objawy grypopdobne, zaczerwienie, lokalny obrzęk w okolicy miejsca iniekcji, nudności, osłabienie mięśnia, podwójne widzenie lub pogorszenie widzenia. Objawy te są przemijające.
Usuwanie zmarszczek botoxem - do kogo na zabieg?
Wszystkie zabiegi estetyczne polegające na naruszeniu ciągłości skóry powinny być bezwzględnie wykonywane przez lekarzy medycyny estetycznej.
Cena zabiegu z toksyną botulinową
Cena zabiegu różni się w zależności od zakresu zabiegu oraz ilości stosowanego preparatu.
Średnia cena aplikacji toksyny botulinowej w jedną okolicę jest od 250-350 PLN.
Leczenie nadpotliwości toksyną botulinową jest średnio w cenie ok. 1200 PLN
Aktualizowane: 11.10.2019
Warto
