Jak usunąć niechciany tatuaż?

Rodzaje tatuażu

Tatuaże dzielimy na pięć kategorii:

• profesjonalne, czyli wykonane przez osoby, które zawodowo zajmują się tatuowaniem i zostały w tym celu przeszkolone, z użyciem profesjonalnego sprzętu i dobrej jakości pigmentów; w tym przypadku barwnik zazwyczaj umieszczony jest na jednakowej głębokości, co ułatwia usunięcie tatuażu i pozwala przewidzieć efekty zabiegu laserowego, jednak duża ilość i dobra jakość tuszu mogą sprawić, że do osiągnięcia zadowalających efektów koniecznych będzie wiele sesji;
• amatorskie, to tatuaże wykonywane przez osoby nieprzeszkolone, niekiedy w wątpliwych warunkach sanitarnych i z wykorzystaniem słabej jakości materiałów, co może utrudniać ich usunięcie, ponieważ pigment może się znajdować na różnych głębokościach, a także dlatego że barwnik (mimo że zwykle czarny, czyli stosunkowo łatwy do usunięcia) może zawierać domieszki metali ciężkich (miedzi, chromu, kobaltu, kadmu itp.); zazwyczaj jednak efekty laseroterapii są w tym przypadku dobre;
• medyczne, to rodzaj tatuażu stosowany głównie u kobiet po mastektomii w celu odtworzenia brodawki sutkowej, czasami stosowany też w maskowaniu problemów dermatologicznych (np. bielactwa); 
• kosmetyczne, czyli makijaż permanentny, wykonywany głównie w obrębie ust, ale też na powiekach, brwiach i skórze głowy; stosunkowo łatwo da się go usunąć podczas laseroterapii, jednak paradoksalnie ryzyko ściemnienia pigmentu jest w tym przypadku największe, a lokalizacja tatuaży sprawia, że ewentualne skutki uboczne będą zawsze bardzo wyeksponowane i będą powodować niezadowolenie pacjenta;
• pourazowe, to tatuaże, które zawierają fragmenty ciał obcych, np. szkła, piasku, prochu, żwiru asfaltu czy metali; niejednokrotnie umiejscowione na dostępnych i odsłoniętych częściach ciała (takich jak ręce, twarz, dekolt), przez co stanowią dla lekarzy szczególne wyzwanie i wymagają szczegółowej analizy ryzyka wynikającego z zabiegu laserowego.

Możliwe powikłania po zabiegu usuwania tatuażu

Użycie różnych technik tatuowania i szerokiego wachlarza substancji chemicznych skłania lekarza zajmującego się usuwaniem tatuaży do ciągłego pogłębiania swojej wiedzy i indywidualnego podejścia do każdego pacjenta oraz uwzględnienia ryzyka ewentualnych powikłań. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z ryzyka wynikającego związanego z zabiegami usuwania tatuaży w gabinetach kosmetycznych czy studiach tatuażu, w wątpliwych warunkach sanitarnych. W literaturze opisano nawet wstrząs anafilaktyczny po sesji laseroterapii związanej z korektą tatuażu; reakcje alergiczne o mniejszym nasileniu zdarzają się zdecydowanie częściej.

Poza tym możliwa jest infekcja obszaru poddanego zabiegowi, bliznowacenie, wystąpienie ogniska hipo- i hiperpigmentacji, a także paradoksalne ściemnienie barwnika (szczególnie podczas usuwania nieprawidłowo wykonanego makijażu permanentnego). Biorąc pod uwagę powyższe fakty, zachęcam pacjentów do wizyt u przeszkolonych lekarzy, pracujących na wysokiej klasy laserach, którzy mają niezbędną wiedzę i doświadczenie, umożliwiające pomoc w każdej sytuacji.

Metody usuwania tatuażu

Do profesjonalnego usuwania tatuaży służą lasery typu Q-switch lub pikosekundowe. Charakteryzują się one bardzo krótkim czasem trwania impulsu, który „rozrywa” zgromadzone w skórze części barwnika na malutkie cząsteczki. Tak przygotowany barwnik jest rozkładany przez układ odpornościowy pacjenta – aktywowane makrofagi fagocytują („zjadają”) go. Niestety w trakcie jednej sesji laseroterapii tylko część zgromadzonego w skórze pigmentu może zostać tak rozbita, stąd konieczność wielu sesji laserowych celem usunięcia niechcianego malunku. 

Jeśli pacjent nie jest zainteresowany laseroterapią, jedyną opcją pozostaje chirurgiczne wycięcie skóry z tatuażem. Wszystkie inne metody, jak dermabrazja, mają znaczenie historyczne i nie stosuje się ich w XXI wieku. 

Ile zabiegów należy wykonać?

Ilość wymaganych sesji laserowych waha się od kilku do kilkunastu. Jest ona skorelowana z ilością zgromadzonego w skórze barwnika, rygorystycznego stosowania się do zaleceń pozabiegowych (m.in. bezwzględnego zakazu ekspozycji na promienie UVA i UVB) oraz stanu zdrowia pacjenta. W przypadku chorób autoimmunologicznych proces wchłaniania barwnika może być dłuższy. Największe wyzwanie stanowią tatuaże kolorowe – czerwone, żółte, niebieskie. Nie ma gwarancji, że te pigmenty da się całkowicie usunąć.

Najlepsze efekty, czyli całkowite usunięcie tatuażu, można uzyskać, korygując tatuaże stare (czyli istniejące ponad 12 miesięcy), u zdrowych ludzi, zawierające czarny lub granatowy barwnik.

Zaznaczam, że nie istnieją żadne domowe sposoby korekty tatuaży. Są one na stałe umieszczone w skórze właściwej i tylko profesjonalna pomoc lekarska da wymierne efekty.