Czy jesteś odpowiednią kandydatką do plastycznej rekonstrukcji piersi?
Rekonstrukcja piersi to operacja z zakresu chirurgii rekonstrukcyjnej i plastycznej, którego celem jest odtworzenie kobiecej piersi z wykorzystaniem tkanek pacjentki i/lub implantów, zwykle wykonywany po zabiegu mastektomii, czyli usunięcia jednej lub obu piersi. Operacja wykonywana jest głównie w celu uzyskania ogólnej poprawy stanu zdrowia psychicznego pacjentki.
Z roku na rok w Polsce i na świecie wzrasta zachorowalność na nowotwór piersi. Potwierdzają to dane Krajowego Rejestru Nowotworów – w 2017 roku rak piersi był najczęściej wykrywanym nowotworem złośliwym wśród kobiet (22% wszystkich nowotworów).
Wzrost zachorowań powoduje również wzrost częstotliwości wykonywania zabiegu mastektomii, czyli usunięcia gruczołu piersiowego. Konsekwencją zabiegu są utrata części lub całej piersi, blizny i zaburzone proporcje sylwetki. Wiąże się to z negatywnymi konsekwencjami dla pacjentki zarówno na gruncie zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Z tego względu zaleca się wykonanie rekonstrukcji piersi, dzięki której pacjentki mają szansę na szybsze i łatwiejsze odzyskanie równowagi psychicznej po chorobie, odbudowanie poczucia własnej wartości oraz ogólną poprawę jakości życia.
Chirurgiczne metody leczenia nowotworów piersi (dr n. med. Tadeusz Witwicki)
Mastektomia, czyli amputacja piersi, może obejmować partię piersi lub całą pierś. Plastyczna rekonstrukcja piersi jest uzależniona od zasięgu chirurgicznie usuniętej tkanki.
Rekosntrukcję piersi można wykonać nawet od razu po mastektomii
Eksperci z Formmed ES objaśniają, że rekonstrukcja piersi jest zalecana w przypadku pacjentek po usunięciu zmian nowotworowych z piersi w wyniku mastektomii, tumorektomii, kwadrantektomii itp.; operacja jest zalecana ze względu na następstwa psychiczne i fizyczne tych zabiegów (m.in. blizny, asymetryczna klatka piersiowa i jej zapadanie).
Operacja jest zalecana także w przypadku pacjentek, u których jedna pierś nie wykształciła się lub wykształciła się w dużo mniejszym stopniu niż druga z powodu uwarunkowań genetycznych (zespół Polanda) lub zaburzeń hormonalnych, kontynuują specjaliści.
Z drugiej strony należy wspomnieć, że istnieją pewne przeciwwskazania do tego rodzaju operacji. Specjaliści z kliniki Promedion przestrzegają, że na rekonstrukcję nie powinny decydować się pacjentki z nieuregulowaną cukrzycą, nadciśnieniem, otyłością i kobiety nałogowo palące, jako że w tych przypadkach zwiększa się ryzyko powikłań związanych przede wszystkim ze znieczuleniem i procesem gojenia.
Istnieją różne techniki rekonstrukcji piersi
W pierwszej kolejności należy upewnić się, że lekarz ma odpowiednie wykształcenie: w Centralnym Rejestrze Lekarzy RP znajdziemy informacje o tym czy ma on aktualne prawo do wykonywania zawodu oraz o tym, jakie specjalizacje ukończył. Powinniśmy szukać lekarza, który ukończył specjalizację w zakresie chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej.
Warto także zwrócić uwagę na to, czy dany specjalista jest członkiem któregoś ze stowarzyszeń medycznych zrzeszających chirurgów, takiego jak np. Polskie Towarzystwo Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej (PTChPRiE). Kolejnym krokiem powinno być zapoznanie się z opiniami o danym lekarzu, zdjęciami jego byłych pacjentów, a także z recenzjami samej kliniki lub szpitala, w którym przyjmuje.
Dzięki temu pacjentka zyska większą pewność i spokój, związane z tym, że oddaje się w ręce wysoko wykwalifikowanego, doświadczonego specjalisty. Ważna jest także relacja i zaufanie do lekarza, dlatego też warto zdecydować się na konsultację nawet w kilku klinikach, jeżeli mamy wątpliwości.
Po mastektomii możemy odbudować jedną lub dwie piersi
Należy pamiętać, że na pierwszą wizytę z wybranym chirurgiem pacjentka powinna zabrać wszystkie swoje badania i kompletną dokumentację medyczną, tak by lekarz był w stanie zapoznać się z jej historią kliniczną. Powinna także zanotować sobie wszystkie leki i suplementy, które przyjmuje, aby chirurg miał pełny obraz jej stanu zdrowia.
Na pierwszej konsultacja chirurg zbada pacjentkę, przeanalizuje jej historię medyczną i biorąc pod uwagę takie parametry jak waga, wzrost i rozmiar piersi, zasugeruje najbardziej adekwatne leczenie.
Ponadto, warto przygotować się do konsultacji i zanotować sobie wszystkie pytania do specjalisty – pierwsza wizyta to doskonała okazja, aby zadać lekarzowi pytania i wyjaśnić wątpliwości. Warto także poruszyć kwestię oczekiwań pacjentki co do efektów, ponieważ niektóre pacjentki nie wiedzą, jakich rezultatów mogą oczekiwać.
Przebieg rekonstrukcji piersi tkankami własnymi
Istnieje kilka metod rekonstrukcji piersi, wśród których możemy wyróżnić:
1. Rekonstrukcja piersi przy użyciu własnych tkanek:
Eksperci z Mayo Clinic objaśniają, że to dosyć skomplikowany zabieg, podczas którego wykorzystywane są tzw. płaty skórno-mięśniowe lub skórno-tłuszczowe, wytwarzane z tkanek własnych pacjentki. Niekiedy można wykonać tę interwencję w połączeniu z mastektomią, jako jej ostatni etap, chociaż zabieg można też przeprowadzić później. Wszystkie opisane poniżej techniki tego rodzaju rekonstrukcji wymagają znieczulenia ogólnego. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się przeprowadzenie więcej niż jednego zabiegu, aby otworzyć brodawkę i sutek lub aby uzyskać zadowalający efekt estetyczny. Podczas operacji tą metodą chirurg wykonuje przeszczep skóry, tkanki mięśniowej i tłuszczowej oraz naczyń krwionośnych z wybranego obszaru ciała do rekonstruowanej piersi. Płaty możemy podzielić na uszypułowane i nieuszypułowane (wolne). W tym pierwszym przypadku płat nie zostaje odcięty całkowicie od naczyń krwionośnych miejsca dawczego; z kolei płaty wolne są całkowicie odcinane od miejsca dawczego, a naczynia krwionośne w tym miejscu zostają przerwane.
Rekonstrukcji tego typu można dokonać, pobierając materiał na płaty skórno-mięśniowe lub skórno-tłuszczowe z różnych części ciała. Pierś możemy odbudować:
2. Silikonowe implanty: metoda polega na wykorzystaniu silikonowych protez w celu uzyskania najbardziej symetrycznych i naturalnych piersi jak to możliwe. Wszczepienie implantów można wykonać w połączeniu z mastektomią, jednak to chirurg decyduje, czy jest taka możliwość. Czasami, aby osiągnąć efekt symetrycznych piersi, konieczna jest więcej niż jedna operacja. Zabieg nie jest zalecany u pacjentek, które powinny poddać się radioterapii po usunięciu gruczołu piersiowego.
3. Zastosowanie implantów i ekspanderów: ekspandery stosuje się jako ostatni krok w mastektomii; są wypełnione solą fizjologiczną, umieszcza się je pod skórą i tkanką mięśniową do momentu wymiany na silikonowy implant, a ich zadaniem jest rozciągnięcie skóry i przygotowanie jej na przyjęcie właściwej protezy. Nie zaleca się tej metody u pacjentek ze wskazaniem do radioterapii, jak zaznacza zespół Kliniki Dr Szczyt.
4. Przeszczep tłuszczu: to stosunkowo rzadko stosowana technika, choć coraz częściej łączy się ją z opisywanymi powyżej metodami. Polega na pobraniu tkanki tłuszczowej z wybranego obszaru (np. uda, brzuch, talia) i przeszczepieniu jej do piersi, dzięki czemu zyska ona naturalniejszy i pełniejszy kształt. W tym przypadku konieczne jest wykonanie około 4 zabiegów w ciągu 3 miesięcy.
U kobiet po mastektomii najczęściej konieczne jest również wykonanie rekonstrukcji sutka, tak aby odtworzona pierś miała jak najbardziej naturalny i harmonijny wygląd. Brodawkę można odtworzyć na przykład dzięki przeszczepowi tkanek lub technice mikropigmentacji.
Rekonstrukcję piersi można przeprowadzić różnymi metodami
Przyjmowanie aspiryny i leków z kwasem acetylosalicylowym przed interwencją jest przeciwwskazane i zaleca się odstawienie tych preparatów na 2 tygodnie przed i 2 tygodnie po niej. Eksperci zalecają także niepalenie papierosów i niepicie alkoholu przed zabiegiem oraz w okresie rekonwalescencji, ponieważ te nawyki wpływają negatywnie na proces gojenia.
W dniu operacji oraz wypisu ze szpitala pacjentka powinna ubrać się w wygodne i luźne ubrania. Pacjentki powinny unikać depilacji lub golenia się na dzień przed operacją, wskazane jest wykonanie tych czynności na minimum 3 dni przed.
Podczas zabiegu konieczne jest odbudowanie brodawki
Przebieg i czas okresu rekonwalescencji zależą głównie od wieku i stanu zdrowia pacjentki oraz od zastosowanej techniki. W przypadku rekonstrukcji tkankami własnymi proces gojenia trwa dłużej niż przy rekonstrukcji implantami czy własną tkanką tłuszczową.
Po operacji pacjentka może pozostaje pod obserwacją około 1-3 dni i może zostać wypisana, gdy chirurg uzna jej stan za stabilny. Po interwencji konieczne jest noszenie specjalnego biustonosza, który stabilizuje biust, pomaga w procesie gojenia i zapewnia lepsze efekty estetyczne – wyjaśnia zespół Kliniki Dr Dębski. W niektórych przypadkach oprócz szwów stosuje się dreny, które pozwalają na usuwanie nadmiaru płynów (krew, osocze itp.); usuwa się je po 1-2 tygodniach w zależności od stanu pacjentki.
Zaleca się, aby ktoś towarzyszył pacjentce w dniu zabiegu i wypisu ze szpitala. Dzięki temu otrzyma ona wsparcie psychologiczne oraz bezpiecznie wróci do domu po zabiegu. Ponadto należy odpowiednio często zmieniać opatrunki i dezynfekować rany, przy czym również przydatna może okazać się czyjaś pomoc.
W okresie krótko po zabiegu mogą wystąpić ból, opuchlizna, a nawet przejściowa utrata czucia, które będą ustępować stopniowo. Aby uśmierzyć ból, lekarz najczęściej przepisuje środki przeciwbólowe. W celu zapobiegania infekcjom pacjentki przyjmują także antybiotyki i leki przeciwzapalne.
W okresie rekonwalescencji pacjentka powinna unikać:
Całkowity powrót do formy następuje zazwyczaj po 25-30 dniach.
Chirurgiczna rekonstrukcja piersi
Wszystkie zabiegi chirurgiczne, w tym rekonstrukcja piersi, niosą ze sobą pewne ryzyko. W tym przypadku mogą wystąpić:
Pacjentka przed dalszym etapem operacji - rekonstrukcją bradawki i otoczki
Według specjalistów z Mayo Clinic dzięki operacji rekonstrukcyjnej piersi możemy osiągnąć:
Klinika Dr Szczyt (data nieznana). Rekonstrukcja piersi [online]. Dostępny: https://www.drdebski.pl/chirurgia/.... [dostęp: 08.01.2021]
Klinika Dr Szczyt (data nieznana). Rekonstrukcja piersi [online]. Dostępny: https://www.drszczyt.pl/zabiegi/chirurgia-plastyczna-piersi/.... [dostęp: 08.01.2021]
Formmed ES (data nieznana). Nowy biust - Nowa JA! [online]. Dostępny: https://formmedes.pl/.... [dostęp: 08.01.2021]
Mayo Clinic (29.12.2020). Breast reconstruction with flap surgery [online]. Dostępny: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/breast-reconstruction-flap/about/pac-20384937. [dostęp: 08.01.2021]
Promedion (data nieznana). Rekonstrukcja piersi [online]. Dostępny: https://klinikapromedion.pl.... [dostęp: 08.01.2021]