Dysforia płciowa to cierpienie wynikające z niezgodności płci biologicznej i psychologicznej
Korekta płci to określenie grupy zabiegów chirurgicznych wykonywanych u osób transpłciowych w celu zmiany wyglądu i funkcji związanych z dotychczas istniejącymi u nich cechami płciowymi na te przypisywane do płci, z którą identyfikuje się dana osoba. Transpłciowość to termin określający psychologiczną/anatomiczną rozbieżność płci między płcią przypisaną w momencie urodzenia i tą, z którą utożsamia się dana osoba. Operacje korekty płci to element szerszego procesu tranzycji płciowej oraz element leczenia u osób z dysforią płciową.
Wybór lekarza jest kluczowy
Proces korekty płci składa się z wielu etapów i bierze w nim udział wielu lekarzy i chirurgów różnych specjalizacji. Jeśli chodzi zabiegi chirurgiczne, najważniejsze jest udanie się do wykwalifikowanego i doświadczonego chirurga. Operacje korekty płci są to skomplikowane, bardzo specjalistyczne zabiegi, dlatego niewielu chirurgów jest w stanie je przeprowadzić.
Zalecamy najpierw zweryfikować, czy chirurg ma odpowiednie wykształcenie. Warto także zapoznać się z opiniami online o danym specjaliście. Podczas procesu korekty płci konieczna jest współpraca różnych specjalistów, w tym chirurgii plastycznej i urologa lub ginekologa, a także lekarzy innych specjalności, takich jak psychologia, endokrynologia, neurochirurgia i chirurgia naczyniowa. W przypadku zabiegów chirurgii plastycznej warto skonsultować się z lekarzami, będącymi ekspertami w różnych dziedzinach; na przykład pacjenci przechodzący korektę M/K szukają specjalistów powiększenia piersi, a pacjenci w procesie tranzycji K/M specjalisty od mastektomii itp.
Korekta płci to wieloletni, wieloetapowy proces
Decyzja o korekcie płci jest poważna, dlatego przed podjęciem ostatecznych kroków, należy przejść długą ścieżkę medyczną. Tutaj podsumowujemy etapy, przez które zwykle przechodzi pacjent:
Aby przejść korektę płci, należy spełnić pewne warunki
Oto jakie warunki należy spełnić, aby poddać się operacji korekty płci:
Leczenie hormonalne to ważny etap tranzycji płci
Leczenie hormonalne to pierwszy krok w procesie fizycznej tranzycji płci. Istnieją różne rodzaje hormonów, które można podawać różnymi drogami (doustnie, w formie zastrzyków itp.).
Transmężczyźni otrzymują hormony męskie, czyli testosteron. Z kolei transkobiety przyjmują hormony żeńskie, czyli estrogeny i antyandrogeny. Przyjmowanie estrogenów będzie trwać przez całe życie, podczas gdy antyandrogeny nie będą już potrzebne po operacji korekty płci. Przyjmowanie testosteronu jest konieczne przez całe życie
Co 6 miesięcy pacjent powinien udawać się kontrolę z lekarzem. Po zakończeniu korekty płci kontrole będą odbywać się co roku.
Tempo zmian hormonalnych zależy od pacjenta. Są one podobne do tych, które występują w czasie dojrzewania:
Ponadto należy pamiętać, że podczas korekty M/K hormony mają niewielki lub nawet żadnego wpływu na głos. Dlatego zaleca się konsultacje z logopedą. To samo dotyczy włosów na ciele – hormony ich nie usuwają, potrzebny jest zabieg laserowej depilacji.
Warto też wiedzieć, że niektóre działania hormonów są odwracalne, podczas gdy operacja korekty płci nie. Hormony mogą doprowadzić do niepłodności lub bezpłodności pacjenta, dlatego ważne jest, aby poinformować lekarza, jeżeli w przyszłości planuje się potomstwo.
Plastyka piersi to jedna z operacji korekty płci
Poniżej opisujemy podstawowe zabiegi, które można wykonać podczas procesu korekty płci z męskiej na żeńską (M/K). Większość zabiegów jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym i może wymagać kilku dni hospitalizacji.
W tym przypadku pacjent może zdecydować się na powiększenie piersi, ponieważ u wielu osób rozmiar piersi po terapii hormonalnej nie jest przez nie uznawany za zadowalający. Zwykle jest to jedna z pierwszych operacji podczas procesu korekty płci M/K. Zabieg można wykonać jeszcze w trakcie leczenia hormonalnego, jednak dopiero po ustabilizowaniu się rozmiaru piersi.
Aby poddać się waginoplastyce, pacjent powinien przyjmować estrogeny od co najmniej roku. Przed zabiegiem zalecamy również poddanie się zabiegowi laserowego usuwania owłosienia w okolicy narządów płciowych.
Przebieg zabiegu
Zabieg trwa od 4 do 5 godzin. Waginoplastyka polega na prawie całkowitym usunięciu jamistego ciała prącia i użyciu jego zewnętrznej skóry do stworzenia wewnętrznych ścian pochwy. Oznacza to, że wnętrze pochwy zostanie utworzone z zewnętrznej skóry prącia. Jeżeli technika inwersji (odwrócenia skóry) prącia nie jest możliwa, ponieważ penis jest obrzezany albo nie ma wystarczającej ilości skóry, stosuje się technikę płata skóry. Usuwa się również jądra. Górna część żołędzia, która jest bardzo wrażliwa, służy do odbudowania łechtaczki. Napletek pozwala na stworzenie warg sromowych mniejszych. Jeśli chodzi o zewnętrzne części moszny, używa się ich do stworzenia warg sromowych większych. Podczas zabiegu wylot cewki moczowej zostaje skrócony, aby umożliwić oddawanie moczu.
Wszystkie interwencje chirurgiczne mogą wiązać się z komplikacjami, o których warto wiedzieć
Rekonwalescencja
Pod koniec zabiegu zazwyczaj umieszcza się w pochwie przeznaczoną do tego protezę silikonową lub tamponadę, które są usuwane po około 2 tygodniach.
Technika odwrócenia skóry prącia wiąże się z powstaniem fałdu u wejścia do pochwy w 20% przypadków. Jego usunięcie jest możliwe po około 3 miesiącach w warunkach ambulatoryjnych. Pacjent powinien odpoczywać w łóżku przez 24 godziny. Konieczne jest noszenie cewnika przez 7 dni. Dreny zostaną usunięte kilka dni po operacji, a lekarz zmieni opatrunek po 4 dniach. Hospitalizacja trwa 7-9 dni.
Możliwe komplikacje
Wszystkie zabiegi chirurgiczne wiążą się z ryzykiem i możliwością wystąpienia powikłań, o których pacjent powinien zostać poinformowany przed zabiegiem. W przypadku waginoplastyki mogą wystąpić:
Feminizacja twarzy może obejmować różne zabiegi
Niektórzy pacjenci decydują się także na operacje twarzy, aby dopełnić procesu tranzycji. Wśród nich wyróżniamy plastykę nosa, korekcję owalu twarzy (którą można wykonać w ramach operacji szczękowo-twarzowej lub dzięki zabiegowi iniekcji wypełniaczu), korekcję objętości kości policzkowych (kwas hialuronowy lub implanty), powiększenie warg, korekcję czoła czy wycięcie jabłka Adama.
Pacjenci przechodzący korektę płci M/K mogą rozważyć różne dodatkowe operacje
Pacjent może rozważyć także inne operacje w obrębie ciała, dzięki którym sylwetka będzie bardziej kobieca. Wśród dostępnych zabiegów wymienić można:
Chirurgiczna korekta płci K/M wiąże się z różnymi zabiegami
Proces korekty płci z żeńskiej na męską wiąże się z wieloma zabiegami. Większość z nich wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym i wymagają od jednego do kilku dni hospitalizacji. Przed zabiegiem lekarz zawsze doradzi, aby rzucić palenie co najmniej 1 miesiąc przed zabiegiem i 1 miesiąc po zabiegu oraz nie przyjmować leków typu aspiryna na 2 tygodnie przed zabiegiem. Opiszemy teraz podstawowe zabiegi, które można wykonać podczas korekty płci z żeńskiej na męską.
Mastektomia zazwyczaj jest jednym z pierwszych zabiegów w tranzycji K/M
Mastektomia, czyli chirurgiczne usunięcie piersi, zwykle jest jednym z pierwszych i najczęściej wykonywanych zabiegów w procesie korekty płci K/M. Zabieg można wykonać krótko po rozpoczęciu terapii hormonalnej. Operację zazwyczaj przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.
Klatka piersiowa jest widoczna na co dzień, dlatego powinna mieć możliwie najbardziej naturalny wygląd. Lekarz usunie gruczoł sutkowy, aby utworzyć gładką, symetryczną pierś, przypominającą klatkę piersiową mężczyzny. W razie potrzeby może również zmniejszyć rozmiar otoczki brodawki.
Zabieg chirugicznego utworzenia prącia nazywamy metoidioplastyką
Ta operacja korekty płci polegająca na przekształceniu hormonalnie powiększonej łechtaczki w rodzaj małego prącia. Wraz z przyjmowaniem męskich hormonów łechtaczka rośnie do średniej wielkości od 4 do 5 cm. Jeśli pozwala na to wielkość łechtaczki, niektórzy pacjenci decydują się na metoidioplastykę zamiast falloplastyki. Jest to prostsza operacja, z którą wiąże się mniejsze ryzyko. Po metoidioplastyce nie jest możliwa penetracja, jednak zachowywana jest zdolność łechtaczki do osiągnięcia orgazmu.
Zabieg ten jest zwykle wykonywany w tym samym czasie co skrotoplastyka (tworzenie moszny), waginektomia (usunięcie całej pochwy lub jej części), histerektomia (usunięcie macicy) i owariektomia (usunięcie jajników), jeśli te zabiegi nie odbyły się wcześniej.
Falloplastyka to jedna z operacji korekty płci
Falloplastyka to jedna z operacji korekty płci, wykonywana w celu uzyskania prącia w tranzycji męskiej.
Zaleca się, aby przed zabiegiem i w okresie rekonwalescencji zaprzestać palenia tytoniu. Przed operacją nie powinno się też przyjmować leków przeciwzapalnych. Pacjent jest przyjmowany do kliniki dzień wcześniej w celu wykonania płukania jelit.
Jest to skomplikowana procedura, która trwa od 8 do 9 godzin.
Podczas zabiegu z warg sromowych mniejszych tworzy się cewkę moczową. Następnie z warg sromowych większych specjalista utworzy mosznę.
Aby stworzyć prącie, chirurg wykorzystuje płat skóry z przedramienia. Ten fragment skóry przykrywa i daje objętość kanałowi wewnętrznemu służącemu do odprowadzania moczu. Zabieg pozwala uzyskać prącie o długości około 12–13 cm ze zdolnością do penetracji.
Operacja tego typu wymaga 2 i pół tygodnia hospitalizacji, pacjent może wrócić do pracy dopiero po około dwóch miesiącach. Należy nosić bandaż uciskowy wokół ramienia, z którego usunięto płat skóry. Na ramieniu powstaje blizna i skóra w tym miejscu będzie cieńsza. Po kilku dniach zostaną usunięte dreny.
W okresie pooperacyjnym radzimy postępować zgodnie z następującymi zaleceniami:
Zwykle pacjenci są bardzo zadowoleni z wyników falloplastyki. Większość z nich może oddawać mocz w pozycji stojącej i osiągnąć orgazm. Penetracja również jest możliwa, ale wymaga założenia protezy, która umożliwia erekcję.
Wszystkie zabiegi chirurgiczne wiążą się z potencjalnymi zagrożeniami i powikłaniami, o których warto wiedzieć. W tym przypadku wśród komplikacji można wymienić:
Aby nadać nowo powstałej mosznie bardziej naturalny wygląd, można wypełnić ją protezami jąder. Protezy te są wypełnione żelem silikonowym i występują w różnych rozmiarach. Operację tę można przeprowadzić 6 miesięcy po skrotoplastyce.
Schemat działania protezy umożliwiającej erekcję
Protezę umożliwiającą erekcję można umieścić po upływie około 12-18 miesięcy po falloplastyce, gdy pacjent odzyska czucie w górnej części prącia.
Proteza pozwala na uzyskanie erekcji, a zatem umożliwia penetrację. Jednak możliwe jest również pobudzenie penisa, a nawet osiągnięcie orgazmu bez tego typu urządzenia.
Istnieją różne rodzaje protez:
Cleveland Clinic (2006). Gender Affirmation (Confirmation) or Sex Reassignment Surgery. Dostępny: https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/21526-gender-affirmation-confirmation-or-sex-reassignment-surgery [dostęp: 07.06.2022].
Conway, L. (2006). Vaginoplasty: Male to Female Sex Reassignment Surgery. [online] Artificial Intelligence Laboratory University of Michigan. Dostępny: http://ai.eecs.umich.edu/peopl… [dostęp: 04.12.2019].
University of Michigan Health (2006). Gender Confirmation Surgery. Dostępny: https://www.uofmhealth.org/conditions-treatments/transgender-services/gender-confirmation-surgery [dostęp: 07.06.2022].