Często zadawane pytania dotyczące hialuronidazy
Hialuronidaza to enzym, który rozkłada kwas hialuronowy – naturalnie występujący w organizmie polisacharyd odpowiedzialny za nawilżenie i elastyczność tkanek. W kontekście medycyny estetycznej wykorzystuje się ją przede wszystkim jako środek umożliwiający kontrolowane usuwanie wypełniaczy na bazie kwasu hialuronowego. Jej działanie pozwala korygować nadkorekcje, asymetrie lub inne niepożądane efekty zabiegów wolumetrycznych. Dzięki temu stanowi nie tylko narzędzie wspomagające modelowanie tkanek, ale również skuteczne rozwiązanie w przypadku konieczności szybkiej interwencji.
W jakim celu stosuje się hialuronidazę?
Zastosowanie hialuronidazy nie ogranicza się jedynie do celów estetycznych. Enzym ten pełni ważną rolę w sytuacjach wymagających leczenia powikłań pozabiegowych, takich jak obrzęki, reakcje alergiczne czy w skrajnych przypadkach zatory naczyniowe spowodowane nieprawidłowym podaniem wypełniacza. Właściwe użycie hialuronidazy może zapobiec trwałym uszkodzeniom tkanek, co czyni ją istotnym elementem bezpieczeństwa w codziennej pracy lekarzy medycyny estetycznej i chirurgów plastycznych.
Jak wygląda zabieg hialuronidazy?
Zabieg z zastosowaniem hialuronidazy nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta – wystarczy stawić się na wizytę bez makijażu. Przed rozpoczęciem procedury odbywa się szczegółowa konsultacja lekarska, podczas której omawiany jest przebieg terapii, analizowany stan skóry oraz eliminowane są ewentualne przeciwwskazania. Lekarz zbiera również informacje na temat oczekiwań pacjenta, wyjaśnia poszczególne etapy zabiegu oraz odpowiada na pytania. Po pozytywnej kwalifikacji obszar poddawany zabiegowi zostaje dokładnie zdezynfekowany.
Podanie hialuronidazy odbywa się w formie zastrzyków, którym zazwyczaj towarzyszy znieczulenie miejscowe w postaci kremu, podobnie jak w przypadku iniekcji kwasu hialuronowego. Zabieg nie wiąże się z większym odczuciem bólu niż wcześniejsze podanie wypełniacza, a liczba wkłuć bywa porównywalna. Enzym wstrzykiwany jest w niewielkich ilościach bezpośrednio w miejsca, gdzie pozostały grudki lub złogi po kwasie hialuronowym. Po zabiegu mogą wystąpić niewielkie siniaki lub obrzęk, jednak zazwyczaj ustępują one samoistnie w krótkim czasie.
Kluczowym etapem przed zastosowaniem enzymu jest wykonanie testu alergicznego podskórnego, mającego na celu wykluczenie ewentualnej reakcji nadwrażliwości. Jest to szczególnie istotne, ponieważ hialuronidaza występuje również w jadzie owadów błonkoskrzydłych, takich jak osy. U pacjentów uczulonych na jad tych owadów mogą już krążyć w organizmie przeciwciała, które reagują także na hialuronidazę, co niesie ryzyko silnej reakcji alergicznej. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Jeżeli wynik testu okaże się dodatni, zabieg z użyciem hialuronidazy nie może być przeprowadzony.
Jak długo trzeba czekać na działanie hialuronidazy?
Działanie hialuronidazy następuje bardzo szybko, a pierwsze efekty jej zastosowania można zaobserwować niemal natychmiast po podaniu. Należy jednak pamiętać, że enzym często wywołuje przejściowy obrzęk tkanek, dlatego ostateczny rezultat, szczególnie w kontekście estetycznym, widoczny jest zazwyczaj po 48–72 godzinach.
W przypadkach, gdy celem jest jedynie częściowe zredukowanie objętości wypełniacza, stosuje się niewielkie dawki hialuronidazy, aplikowane ostrożnie w odstępach co około 10–14 dni. Pozwala to na precyzyjne kontrolowanie efektu. Z kolei w sytuacjach wymagających pilnej interwencji na przykład w przypadku poważnych powikłań lub konieczności całkowitego usunięcia zdeponowanego kwasu hialuronowego, sięga się po wyższe dawki enzymu, by osiągnąć pełny efekt rozpuszczenia w możliwie krótkim czasie.
Efekty hialuronidazy
Rezultaty, jakie można osiągnąć dzięki temu zabiegowi, obejmują:
- Skuteczne usunięcie kwasu hialuronowego z tkanek;
- Cofnięcie rezultatów wcześniejszego modelowania przy użyciu wypełniacza;
- Eliminacja niepożądanych efektów, takich jak grudki, nierówności czy migracja preparatu.
Zalecenia pozabiegowe
Po zabiegu należy unikać intensywnej aktywności fizycznej przez co najmniej tydzień. Przez 7 dni nie powinno się narażać skóry na działanie wysokich temperatur – należy zrezygnować z sauny, opalania, korzystania z solarium czy suszenia twarzy gorącym powietrzem. Spożywanie alkoholu jest niewskazane przez pierwsze 72 godziny po zabiegu. Ważne jest również zachowanie wysokiego poziomu higieny w obszarze poddanym terapii oraz ograniczenie kontaktu z potencjalnymi źródłami zakażenia, takimi jak publiczne baseny, wspólne ręczniki czy nieświeża pościel.
Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy hialuronidaza została zastosowana w związku z powikłaniami po zabiegu. W takich przypadkach zalecenia pozabiegowe mogą się różnić, w zależności od charakteru i nasilenia problemu, który wymaga interwencji. Często obejmują one dodatkowe działania, takie jak wdrożenie farmakoterapii na przykład antybiotyków, a także konieczność odbywania regularnych wizyt kontrolnych czy pozostawania w codziennym kontakcie z lekarzem prowadzącym. Niezwykle istotne jest, aby ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń specjalisty, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla powodzenia terapii i pełnego wygojenia tkanek.
Czy hialuronidaza może uszkodzić naturalny kolagen?
Hialuronidaza, choć działa selektywnie na kwas hialuronowy, może w pewnym stopniu wpływać również na naturalne składniki macierzy zewnątrzkomórkowej, w tym na endogenny kwas hialuronowy oraz włókna kolagenowe. Enzym ten rozluźnia strukturę tkanek, co ułatwia rozkład wypełniacza, ale jednocześnie może prowadzić do przejściowego osłabienia ich spoistości. W praktyce oznacza to, że przy częstym lub intensywnym stosowaniu hialuronidazy, zwłaszcza w dużych dawkach i w delikatnych obszarach, może dojść do chwilowego pogorszenia jakości skóry, jej wiotkości czy utraty napięcia. Dlatego tak istotne jest odpowiedzialne podejście do jej użycia – precyzyjna technika, właściwe dawkowanie oraz ocena stanu skóry pacjenta minimalizują ryzyko niepożądanego wpływu na kolagen i inne naturalne struktury. Przy właściwym zastosowaniu ryzyko to jest niewielkie i zwykle odwracalne.
Ile sesji potrzeba, żeby rozpuścić wypełniacz?
Liczba sesji potrzebnych do rozpuszczenia wypełniacza kwasu hialuronowego zależy od kilku czynników, przede wszystkim od:
- ilości i rodzaju użytego preparatu (niektóre są bardziej usieciowane i trudniejsze do rozpuszczenia);
- głębokości i miejsca podania wypełniacza;
- reakcji organizmu na enzym;
- celu zabiegu (czy chodzi o całkowite usunięcie, czy tylko częściową korektę).
W wielu przypadkach wystarczy jedna sesja hialuronidazy, aby skutecznie rozpuścić niepożądany wypełniacz. Jednak jeśli preparat był podany w dużej ilości, jest silnie usieciowany lub znajduje się głęboko w tkankach, może być konieczne 2–3 sesje, wykonywane zazwyczaj w odstępach 10–14 dni.
Warto podkreślić, że lekarz często celowo rozpuszcza preparat stopniowo, by lepiej kontrolować efekt i uniknąć nadmiernego usunięcia materiału czy niepotrzebnego uszkodzenia tkanek. Dlatego dokładna liczba sesji zawsze jest ustalana indywidualnie, w oparciu o ocenę kliniczną i oczekiwania pacjenta.
Czy zastrzyk z hialuronidazą jest bolesny?
Zabieg rozpuszczania kwasu hialuronowego trwa zazwyczaj kilkanaście minut i najczęściej wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym przy użyciu kremu anestetycznego. Bolesność tej procedury oceniana jest jako niewielka, zwykle na poziomie 2 do 2,5 w pięciopunktowej skali. Podanie hialuronidazy nie powoduje większego dyskomfortu niż wcześniejsze podanie wypełniacza na bazie kwasu hialuronowego. Dzięki zastosowaniu znieczulenia odczucia bólowe są minimalne, co pozwala na komfortowe przeprowadzenie zabiegu.
Czy po użyciu hialuronidazy można znowu użyć wypełniacza?
Zabieg ponownego modelowania ust po zastosowaniu hialuronidazy powinien być przeprowadzony nie wcześniej niż po upływie 14 dni. Dwutygodniowa przerwa między rozpuszczeniem wypełniacza a kolejnym powiększaniem wynika z potrzeby pełnej regeneracji tkanek w okolicy poddanej zabiegowi. Choć hialuronidaza ulega eliminacji z organizmu w ciągu około 72 godzin, towarzyszące jej działaniu objawy, takie jak obrzęk, nadwrażliwość czy podrażnienie skóry, mogą utrzymywać się znacznie dłużej.
Zbyt wczesne podanie nowego preparatu może prowadzić do nierównomiernego efektu estetycznego lub zwiększać ryzyko powikłań. Dodatkowo, przed ponownym zastosowaniem kwasu hialuronowego konieczna jest dokładna ocena efektów wcześniejszego rozpuszczania – należy upewnić się, że wszystkie niepożądane pozostałości wypełniacza zostały skutecznie usunięte, a w tkankach nie występują grudki, stwardnienia ani asymetrie. Dopiero po całkowitym wygojeniu i przywróceniu prawidłowej struktury skóry oraz tkanek miękkich możliwe jest bezpieczne wykonanie kolejnego zabiegu modelowania ust.
Hialuronidaza w kremie a iniekcja
Hialuronidaza w formie kremu stanowi alternatywę dla klasycznej hialuronidazy podawanej iniekcyjnie. Jej główną zaletą jest brak konieczności użycia igieł, co czyni ją mniej inwazyjną i bardziej komfortową dla pacjenta. Sprawdza się przede wszystkim w przypadkach, gdy celem jest subtelna korekta efektów po wypełniaczu z kwasu hialuronowego. Przykładowo, może być pomocna przy niewielkich wypukłościach w okolicy doliny łez lub w sytuacji delikatnej migracji preparatu poza kontur ust.
Warto jednak mieć na uwadze, że hialuronidaza w postaci kremu ma ograniczone możliwości działania. Nie jest tak skuteczna jak preparat podawany bezpośrednio do skóry za pomocą igły, zwłaszcza w sytuacjach wymagających szybkiego i głębokiego rozpuszczenia większych ilości kwasu hialuronowego. Dlatego w przypadku bardziej zaawansowanych zmian lub wystąpienia powikłań zdecydowanie częściej stosuje się klasyczną, iniekcyjną formę enzymu, która działa szybciej i skuteczniej w głębszych warstwach tkanek.
Bibliografia:
Conings, J. (2020). Powikładania po leczeniu wypełniaczami kwasu hialuronowego – przegląd piśmiennictwa. Klinika Chirurgii Naczyniowej. Maastricht University. Journal od Face Aesthetics 3(1).
Kupczyńska, D, Legocka, M., Kowalczewski, M., Ślawski, B., Zając, N., Kotarska, A. (2020). Hialuronidaza – najczęstsze pytania. https://www.arsestetica.pl/blog/hialuronidaza-najczestsze-pytania/
Klinika Osipowicz. (2025). Hialuronidaza. https://katarzynaosipowicz.pl/oferta/medycyna-estetyczna/hialuronidaza/